polski 
Wraz z końcem maja 2025 r. przestała obowiązywać ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która od 2004 roku określała zasady, na jakich działają urzędy pracy w całym kraju. Ponad 20-letni dokument zastąpią przepisy ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia.
Wprowadzają one wiele ważnych zmian zarówno dla bezrobotnych, pracodawców oraz cudzoziemców.
Najważniejsze zmiany z perspektywy osób bezrobotnych
Przede wszystkim zmienią się zasady dotyczące samej rejestracji w urzędzie pracy. O tym, który urząd będzie nas obsługiwał zadecyduje miejsce zamieszkania, a nie zameldowania, jak dotychczas. Z kolei z tej możliwości wykluczeni zostaną m.in. wspólnicy spółek jawnych, członkowie rad nadzorczych w spółkach czy członkowie zarządów. Kolejną nowością są zmiany w samym procesie rejestracji. W dalszym ciągu będzie można jej dokonać elektronicznie, za pośrednictwem portalu praca.gov.pl lub osobiście w siedzibie urzędu pracy. Jednak w przeciwieństwie do „starych” przepisów, status osoby bezrobotnej nie będzie przyznawany bezterminowo, a na okres 3 lat. Ponowne nabycie statusu będzie możliwe po upływie 90 dni od jego utraty. Warunkiem utrzymania statusu osoby bezrobotnej jest kontakt z Powiatowym Urzędem Pracy, co najmniej raz na 90 dni (osobiście, telefonicznie lub online). Po zakończeniu rejestracji wydana zostanie decyzja o ewentualnym przyznaniu zasiłku dla bezrobotnych. Od 01.06.2025 r. obowiązują dwie wysokości zasiłku dla bezrobotnych 100% i 120% dla osób legitymujących się co najmniej 20 letnim okresem zaliczanym do prawa do zasiłku.
Dokumenty niezbędne do rejestracji:
- Dokument tożsamości,
- Dokumenty potwierdzające wykształcenie, kwalifikacje, uprawnienia,
- Świadectwa pracy i inne dokumenty potwierdzające zatrudnienie
- Dokumenty potwierdzające rodzaj i stopień niepełnosprawności
Dodatkowe dokumenty:
- Cudzoziemiec
- decyzja Wojewody;
- dokument pobytowy.
- Wolontariusz wykonujący świadczenie pracy
- porozumienie z korzystającym.
- Praktyka absolwencka
- umowa o praktykę absolwencką.
- Organizacja pozarządowa – funkcja członka statutowych władz
- Oświadczenie organizacji potwierdzające pełnienie funkcji i niepobieranie
wynagrodzenia.
Niezbędne dokumenty do ustalenia uprawnień do zasiłku dla bezrobotnych:
- Świadczenie pielęgnacyjne / specjalny zasiłek opiekuńczy z opieki społecznej
- decyzja o przyznaniu / odebraniu / wstrzymaniu świadczenia;
- zaświadczenie z opieki społecznej
o okresie i rodzaju pobieranego świadczenia.
- Zatrudnienie na niepełny wymiar czasu pracy, umowę o pracę nakładczą, umowę zlecenie itd.
- zaświadczenie od pracodawcy / ZUS o osiąganym wynagrodzeniu brutto w rozbiciu na poszczególne miesiące.
- Wykonywanie pracy w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności
- świadectwo zwolnienia z zakładu karnego lub aresztu śledczego;
- zaświadczenie o podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy w rozbiciu na poszczególne miesiące.
- Służba wojskowa
- książeczka wojskowa;
- inny dokument potwierdzający okres i rodzaj pełnienie służby.
Zaświadczenie ZUS w przypadku:
- prowadzenia działalności lub współpracy z osobą prowadzącą działalność gospodarczą
– o opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy z informacją o podstawie wymiaru tych składek;
- renty z tytułu częściowe / całkowitej niezdolności do pracy – okres i rodzaj pobieranego świadczenia, decyzja wstrzymaniu świadczenia;
- pobierania po ustaniu zatrudnienia zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego – o okresie i podstawie wymiaru tych zasiłków z uwzględnieniem kwoty składek na ubezpieczenie społeczne;
- pobierania po ustaniu zatrudnienia świadczenia rehabilitacyjnego - o okresie i podstawie wymiaru tych zasiłków z uwzględnieniem kwoty składek na ubezpieczenie społeczne;
- świadczenia usług na podstawie umowy uaktywniającej;
- sprawowanie osobistej opieki na dzieckiem art. 6a ust. 1 u.o.s.u.s.;
- pobierania renty rodzinnej;
- świadczenia pieniężnego dla funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych podlegania obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu art. 6c ust. 1 u.o.s.u.s.;
- finansowanie składek za ubezpieczonego ze środków, o którym mowa art. 16 ust. 4a u.o.s.u.s.;
- inne, za które były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy.
Zmiany w przepisach kładą też większy nacisk na komunikację elektroniczną pomiędzy urzędem pracy, a osobą bezrobotną. Służy do tego dedykowana platforma praca.gov.pl, za pośrednictwem której klienci mogą kontaktować się z Urzędem Pracy, składać pisma lub wnioski.
Nowe przepisy nieznacznie zmieniły definicję osoby będącej w szczególnej sytuacji na rynku pracy, która ma pierwszeństwo w korzystaniu z oferowanych przez urząd pracy form wsparcia. Od 1 czerwca ten status przysługuje bezrobotnemu: posiadającemu Kartę Dużej Rodziny, do 30. lub powyżej 50. roku życia, bez kwalifikacji zawodowych, z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, samotnie wychowującemu co najmniej jedno dziecko oraz który długotrwale nie może znaleźć zatrudnienia. Do tej listy dopisani zostali również poszukujący pracy, będący osobami do 30. roku życia.
W przypadku samych form wsparcia, nowa ustawa również wprowadza wiele nowości.
W stażach m.in. zwiększona została wysokość wypłacanego co miesiąc stypendium (ze 120% wysokości zasiłku dla bezrobotnych do 160%, tj. 2066,28 zł ) oraz dopuszczono różne formy jego organizacji (dodana została możliwość realizacji stażu w postaci zdalnej). Umowa stażowa zawierana będzie pomiędzy Urzędem Pracy, Organizatorem stażu oraz osobą bezrobotną.
UWAGA!!! - Zmiany dotyczą osób które będą rozpoczynać staż po 01.06.2025 r.
Z kolei w szkoleniach poszerzona została lista osób, które będą mogły z nich skorzystać. Od 1 czerwca w kursach finansowanych przez urząd pracy będą mogli brać udział zarówno bezrobotni, jak i wszystkie osoby ze statusem poszukującego pracy.
Nowości dla pracodawców
W przypadku przedsiębiorców najważniejsze zmiany obejmą zgłaszanie ofert pracy. Z jednej strony nowa ustawa zobowiązuje publiczne podmioty do obowiązkowego przekazywania urzędom pracy informacji o prowadzonych naborach. Z drugiej zaś publiczne służby zatrudnienia będą musiały dokładniej weryfikować firmy, które zgłaszają im swoje oferty. Pracodawcy będą sprawdzani pod kątem posiadania zaległości finansowych w Krajowej Administracji Skarbowej, Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych czy Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Konta na portalu praca.gov.pl staną się indywidualnymi kontami, za pomocą których pracodawcy będą mogli m.in. zgłaszać oferty zatrudnienia, ubiegać się o finansowe formy wsparcia.
Nowe są również zasady organizacji niektórych form wsparcia dla pracodawców. W przypadku robót publicznych skrócony został czas ich trwania z 12 do 6 miesięcy, a także nieznacznie zwiększono listę podmiotów (o spółdzielnie socjalne i przedsiębiorstwa społeczne), które będą się mogły ubiegać o tego typu pomoc. Kolejna zmiana objęła dofinansowanie do wynagrodzeń osób 50+. Będzie ono mogło zostać przyznane na rzecz bezrobotnych od 50 do 60 roku życia oraz poszukujących pracy, którzy ukończyli 60 (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni).
W przypadku refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy zmienia się przede wszystkim okres przez jaki wypłacane jest tego typu wsparcie. Zostaje on skrócony z 2 lat do 12 lub 18 miesięcy w zależności od tego, na jak długo zawarta została umowa o udzielenie pomocy. Od 1 czerwca br. nieco inaczej realizowany będzie też bon na zasiedlenie oraz prace społecznie użyteczne. W pierwszym przypadku zniesione zostało ograniczenie wiekowe beneficjentów (do 30. roku życia), w drugim zaś podniesiona została stawka godzinowa za jedną przepracowaną godzinę do 30,50 zł brutto. Więcej zmian pojawiło się natomiast w pracach interwencyjnych. Tu ustalono nową wysokość refundacji (podniesiono ją do kwoty minimalnego wynagrodzenia).
Zatrudnianie cudzoziemców
Ważne zmiany czekają też na pracodawców zatrudniających cudzoziemców. Szczegółowy wykaz zmian i opis procedur obowiązujących od 1 czerwca opublikowany został osobnym artykułem w dniu 30.05.2025 r. - Uwaga! Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców już od 01.06.2025 r.! - Powiatowy Urząd Pracy w Kędzierzynie-Koźlu - Administracja
